థాంక్సు బామ్మా!

ఇటు చూస్తే అమ్మాయి, అటు చూస్తే పెద్దావిడ, వీళ్ళిద్దరే ఈ మహానగరంలో ఎలా ఉంటారో అని బెంగపడే మా అమ్మకు, ఆ నేను చూడని బెంగుళూరా, అసలు నా చిన్నప్పుడే నేను ఇక్కడకి వచ్చాను (బామ్మ వాళ్ళ అక్కకి వివాహం అయిన తరువాత వాళ్ళు కొద్ది కాలం బెంగుళూరులోనే ఉన్నారు ), ఇప్పుడేం పెద్ద లెక్క కాదు, నేను చూసుకుంటా కదా అని ధైర్యాన్నిచ్చి నాతో వచ్చేసింది బామ్మ, బెంగుళూరుకు.

అలా మొదలయ్యింది మా ఇద్దరి ప్రయాణం. మొదట ఈ ఊరు, ఇక్కడి కూరగాయలు, ఈ కిరాణా వస్తువులు అంత నచ్చకపోయినా, ఇక్కడి వాతావరణం నచ్చడం వలన, నాతో సహా, మిగిలిన అన్నింటికీ అలవాటు పడిపోయింది.

పంచాంగాలు మారిపోయాయి, సంవత్సరాలు వెళ్ళిపోయాయి. కరోనా మమ్మల్ని కూడా కుదిపినా తట్టుకున్నాం అనుకున్నాం, కొన్ని నెలలకి బెంగుళూరు నుండి వచ్చేశాం. ఆ తరువాత జరిగిన పలు మార్పుల్లో నేను భారతదేశానికి దూరంగా రావడం, బామ్మ ని చుట్టపుచూపు గా కలవడం మాత్రమే జరిగాయి. ఇన్నేళ్ళ ప్రయాణ్ణాన్ని ఒక్కసారి వెనక్కి తిరిగి చూసుకుంటే,

                                                                       xxxxx

రోజూ ప్రొద్దున్నే లేవగానే మొదటి రౌండ్ కాఫీ తాగేసేది, పూజా కార్యక్రమాలు అవగానే మళ్ళీ ఇంకోసారి తాగేది. సెలవులకి అమ్మ వాళ్ళు వచ్చినప్పుడో, ఎవరైనా బంధువులు వచ్చినప్పుడో మూడోసారి తాగుతావా అంటే, మేం బెలూం వాళ్ళం, మమ్మల్ని కాఫీ తాగుతారా అంటారా, అసలు పాల్లేకపోయినా ఒట్టి కాఫీనే తాగేస్తాం, తొందరగా కలపండి అని విసుక్కునేది

                                                                       ...

సాధారణంగా ప్రతి రోజూ భోజనంలో ఏదో ఒక పప్పు ఉండేది. కొన్నిసార్లు సాయంత్రానికి కూడా సరిపోయేంత చేసేది. కానీ ఈ బెంగుళూరు వాతావరణానికి రాత్రి పూట పప్పు తినడం కష్టం అని, దాన్ని మళ్ళీ చారుగా మార్చేది. అసలు ఈ పప్పుని చారు చేయడం మీద ఇంట్లో అందరూ తెగ జోక్ చేసేవారు బామ్మని.  ఎప్పుడైనా పిన్నిని, ఏంటి పిన్నీ, పప్పుని చారు చేయడం లేదా అంటే, అవన్నీ మీ బామ్మ దగ్గర, నా దగ్గర నడవ్వు అంటూండేది.

                                                                       ...

పండగలప్పుడు, ముఖ్యమైన రోజులప్పుడు, నేను తొందరగా లేచి, ఇల్లంతా ఊడ్చి, తుడిచి, పూజకి అవసరమైన వస్తువులన్నీ సిద్ధం చేశాను బామ్మా అనగానే, థాంక్సు అని నోరారా నవ్వేది.

                                                                       ...

పూరీ-కూర చేసినప్పుడో, రోట్లో దంచిన కొబ్బరిపొడి ఉన్నప్పుడో, ఇలా నాకు నచ్చిన వంటలు చేసిన ప్రతిసారి, తింటూ నేను పొందే ఆనందాన్ని తన కళ్ళతో చూసుకోవాలని, ఇట్రా, ఇక్కడ కూర్చో, అని తన కంటికెదురుగా కూర్చోపెట్టుకునేది.

                                                                        ...

నేనెప్పుడైనా ఏ ఉప్మానో చేసినప్పుడు, తొందరగా అయిపోతుందని స్టవ్ హైలో పెడితే అది పాడైపోతుందని అరిచినా, చివరకు ఆ మాడు ఇష్టంగా తినేది. నీకు అన్నీ కరకరలాడాలంటావు, అట్టు అయినా, ఉప్మా అయినా అని ఉడికిస్తూనే చేసిపెట్టేవారని, తన వదినలని తలుచుకుంటుండేది. అసలు మా కర్నూలు వాళ్ళ గురించి నీకేం తెలుసు అని వాళ్ళ గురించి చాలా కబుర్లు చెబుతుండేది.

                                                                        ...

బామ్మకి నచ్చని విషయాలు, ఇబ్బందికర వార్తలు ఏమైనా చెప్పేముందు, "నీకో శుభవార్త" అంటుండేదాన్ని. మొదట్లో నిజంగా శుభవార్తేనేమో అనుకుని ఉత్సాహంగా ఆ ఏంటి, చెప్పు, చెప్పు అనేది, తరువాత్తరువాత, బాబోయ్ నువ్వూ వద్దు, నీ శుభవార్తలు అంతకంటే వద్దు అని పారిపోయేది

                                                                        ...

నేను సాధించిన ప్రతి విజయానికి పొంగిపోయేది. మా తమ్ముడు బొమ్మలు బాగా వేస్తాడు. వాడికి ఏమైనా అవార్డులు అవీ వచ్చినప్పుడు నేను తులసికోట ముందు వేసిన ముగ్గు చూసి వాడు బొమ్మలు వేయడం ప్రాక్టీస్ చేశాడు, ఇదంతా నా గొప్పే తెలుసా అని మళ్ళీ మళ్ళీ చెప్పుకుంటూ సంతోషపడేది. మేమే కాదు మిగిలిన మనవళ్ళు, మనవరాళ్ళు అందరి గురించి అనుకుంటూ ఉండేది. వాళ్ళ విజయాలన్నీ తనవే అన్నట్లు గర్వపడేది. జీవితమిచ్చే దెబ్బలకి నేను బాధపడుతున్న సందర్భాల్లో  అండగా నిలిచింది, వెన్ను తట్టి ఓదార్చింది, అంతటితో ఆగిపోకుండా ముందుకు వెళ్ళమని ప్రోత్సహించింది.

                                                                       ...

మొన్న మార్చిలో కలిసినప్పుడు, మనిద్దరం కలిసున్న కాలమే బంగారు కాలం, అది మళ్ళీ ఎప్పుడు వస్తుంది అని నన్ను పట్టుకుని చాలాసేపు బాధపడింది. అలా మాట్లాడిన రెంణ్ణెల్లకే, బామ్మ బంగారు లోకాలకి వెళ్ళిపోయింది. ఇహ నాతో కలిసి ఉండే బంగారు కాలంతో అవసరం లేదిప్పుడు. కాల గమనంలో అందరం వెళ్ళిపోయేవాళ్ళమే. నా ఈ ప్రయాణంలో ఇంతవరకూ తోడుగా ఉండి, ఎన్నో జ్ఞాపకాలు ఇచ్చిన నీకు థాంక్సు బామ్మా!

Ignite (A burning desire) !

దేని గురించో వెతుకుతుంటే, మరేదో దొరికినట్లు, నేను RA Positions గురించి వెతుకుతుంటే, Ignite Program గురించి తెలిసింది. ఏంటా ఈ కార్యక్రమం అని వివరాలు చూస్తే, భలే అనిపించింది. ఒక మంచి ఆలోచన రావడం కష్టం, వచ్చిన ఆలోచనను ఆచరణలో పెట్టడం మరింత కష్టం. అక్కడే, ఈ Ignite Program సహాయ పడుతుంది.

ఆర్ధిక వ్యవస్థలో మార్పులు కానివ్వండి, విద్యా ప్రమాణాలు పెరగడం వల్ల కానీ, ఆలోచనా పరిధి విస్తృతమవడం వల్ల కానీ, మన దేశంలో Start-up సంస్కృతి యేటికేడు పెరుగుతోంది. మన Idea మనకెప్పుడూ నచ్చుతుంది. కానీ ఆ ఆలోచనను ఆచరణలో పెట్టడంలో అవరోధాలు ఎన్నో. ఎక్కడ మొదలుపెట్టాలి, funding ఎలా దొరుకుతుంది, ఎలాంటి features తో product ని మార్కెట్ చేయాలి, అసలు మన target segment ఎవరు ఇలాంటి వాటికి సమాధానాలు ఏ కొద్ది Start-ups దగ్గరో ఉంటాయి. ఆ ఖాళీని పూరించడమే, ఈ కార్యక్రమం ముఖ్యోద్దేశ్యం.

మన దేశంలో కూడా, Boot Camps, Incubator Challenges, Startup Saturdays వంటివి విరివిగా జరుగుతున్నాయి, మరి Ignite ప్రత్యేకత ఏంటి?

మొదటిది  - Brand Value: Stanford Stamp on our career graph

రెండవది    - Chance to interact with world renowned professors

మూడవది - మిగతావాటిలా కాకుండా, focused on end-to-end. మనం ఒక raw ideaని తీసుకుని, minimum viable product గా commercialize చేసి, Investors కి present చేయడం and we get lot of nurturning from professors before reaching the final step

పైవన్నీ ఒకెత్తు, ఈ కార్యక్రమం బెంగళూరులో జరగడం మరొకెత్తు. ఇక్కడే ఉండి, మనం నేర్చుకోగలగడం అనేది much more interesting!

Ignite గురించిన కొన్ని వివరాలు: మరిన్ని వివరాలు ఇక్కడ

- సంవత్సరానికి ఒకసారి, బెంగళూరులో, మార్చ్/ఏప్రిల్ నెలల్లో

- మూడు నెలల కోర్సు

- వారాంతాల్లో [శుక్ర, శని, ఆదివారాలు]

- అడ్మిషన్స్ : సెప్టెంబర్/అక్టోబర్ నెలల్లో [ముందు సంవత్సరం]

- కొంతమంది లెక్చరర్లు, బెంగళూరుకి వస్తారు, మరికొంతమంది వీడియో కాన్ఫరెన్స్ ద్వారా

- ఫీజ్: 8450 USD

అన్నీ బానే ఉన్నాయి కానీ, మరీ ఖర్చెక్కువేమో అనిపిస్తోంది కదా! దాదాపు అందరికీ కొంత partial scholarship [25%] దొరుకుతుంది. మనం వ్రాసిన essays ని బట్టి, మన background ని బట్టి, మరింత ఎక్కువ scholarship లభించే అవకాశం ఉంది.

నా అడ్మిషన్ లెటర్ వచ్చినప్పుడు, చాలా సార్లు ఆలోచించాను. ఇప్పుడు అవసరమా, దీని తరువాత ఏం సాధిస్తాను, నేను సొంతంగా కంపెనీ పెట్టేస్తానా ఇలా ఎన్నో ఆలోచనలు. 

దాదాపు ఒక నెల, క్లాసులు వెళ్ళిన తరువాత, I can confidently say, it is worth each penny. I may not start something on my own right immediately. But the lessons I learnt will be always with me, be it in designing my next project, product management, for that matter in shaping my life better. All in all I can say, a transformational experience!

'జయ'హో...

చెన్నపట్నం
---
తమిళనాడు అసెంబ్లీ: సమయం: మధ్యాహ్నం మూడు గంటలు

హిందీ పేరు, మాట, పలుకు ఈ రాష్ట్రంలో వినిపించకూడదు అని శాసనసభ తీర్మానం

ఈ వార్త విన్న కేంద్ర ప్రభుత్వం వారు మనతోనే ఢీనా, చూస్తాం, చూస్తాం అంటూ తీవ్రమైన సమాలోచనలు
---
కలైంగర్ నివాసం : సమయం: సాయంత్రం ఆరు గంటలు

వాడిగా వేడిగా డి.యమ్.కె  సర్వసభ్య సమావేశం. అప్పా, మన పరిస్థితేం బాలేదు అమ్మ క్యాంటీన్, అమ్మ టి.వి., అమ్మ సిమెంట్ ఏ రంగం చూసినా "అమ్మ..  అమ్మ.. " . ఏం చేయాలో దిక్కు  తోచట్లేదు అంటూ బావురుమన్నాడు స్టాలిన్. ఏం సమాధానం చెప్పాలో తెలియక నిట్టూర్చాడు కరుణానిధి. "MOM" ని మార్స్ దాకా పంపించారు మన శాస్త్రవేత్తలు కానీ మనం 'అమ్మ'ని అంగుళం కూడా కదిలించలేకపోతున్నాము అని కన్నీళ్ళు పెట్టుకున్నారు ఇద్దరూ. ఇలా అయితే మనం మరుగునపడిపోవడం ఖాయం, ఆ అక్రమాస్తుల కేస్ ఒకటి జరుగుతోంది కదా, మనం ఏమైనా చెయ్యి వేయగలమేమో చూద్దాం అని అప్పటికి ఆ సమావేశాన్ని ముగించారు
---

పన్నీర్ సెల్వం నివాసం : సమయం: తెల్లవారుఝాము మూడు గంటలు

గాఢ నిద్రలో ఉన్న సెల్వంకు ఏదో కనిపిస్తోంది.. స్టేజ్ ఎక్కుతున్నట్లు, వెక్కుతున్నట్లు, అస్పాస్పష్టమైన ప్రమాణాలు .. ఒక్క ఉదుటున లేచి కూర్చున్నాడు - కొంచెం భయంగా అనిపించింది, మళ్ళీ ఆ రోజులు రావడం లేదు కదా అని కలవరపడ్డాడు. ధైర్యం కోసం ప్రక్కనే ఉన్న అమ్మ ఫొటో కి దణ్ణం పెట్టుకుని పడుకున్నాడు

---
పురచ్చితలైవి నివాసం: సమయం: ఉదయం ఏడు గంటలు

తనని తాను స్మరించుకుంది, నించోబెట్టి నిలేసిన నాయకులని గుర్తు తెచ్చుకుంది, ఏరి పారేసిన పార్టీలని పునశ్చరణ చేసుకుంది. అంతా తాను అనుకుంటున్నట్లే జరుగబోతుందని విశ్వసించి బెంగళూరు బయలుదేరింది.అభిమానులు, అనుచరగణం దిష్టి తీసి సాగనంపారు

---

బెంగళూరు:
---
సెషన్స్ కోర్ట్: సమయం: మిట్ట మధ్యాహ్నం ఒంటిగంట

పొందుపరిచిన సాక్ష్యాలని బట్టి, న్యాయమూర్తి నేరం రుజువైందని తీర్పు ఇచ్చి శిక్ష ఖరారు చేశారు.

****
రెండు రాష్ట్రాలు అట్టుడికిపోయాయి. పోయిన ప్రాణాలు, వినిపిస్తున్న ఆక్రందనలకు లెక్కే లేదు. రాజ్యాంగం ప్రకారం క్రొత్త ముఖ్యమంత్రి పదవి చేపట్టాడు. ఇంత జరుగుతున్నా అమ్మ కన్నెత్తి చూడలేదు, పన్నెత్తి పలకరించలేదు. ఎదుటి పక్షం వారు మనం గెలిచేం అని మిఠాయిలు పంచుకున్నారు. అమ్మ సంగతి తెలిసిన వారు, ఇదేమి వింత అని ఆశ్చర్యపడ్డారు.

పది రోజులు గడిచాయి. పదకొండో రోజు ఏమి జరుగుతుందా అని అందరి ఆత్రుత .. ఇంతలో  ప్రక్క రాష్ట్రం వారు కేసుని స్వరాష్ట్రానికి బదిలీ చేయబోతున్నట్లు లీకులు వదిలారు.

ఇవేవి పట్టనట్లు టి.వి. చూస్తున్న అమ్మ, దాంట్లో వస్తున్న ప్రకటనలని చూసి నవ్వుకుంటోంది, ఆ ప్రకటన : "మరక మంచిదే!!!"

ఇది బుక్కుల వేళ యని..

ఠాట్ ! వ్రాసుకోండిరా, వ్రాసుకోండి.. మీకు సమాధానం ఎలా చెప్పాలో నాకు బాగా తెలుసు అని సోనియా పళ్ళు నోరుతుండగా, రాహుల్ మమ్మీ! ఈ కవిత చూడు, అంటూ వచ్చాడు.

అరే రాహు, మనం వ్రాయాల్సింది కవితలు కాదు, కాకమ్మ కధలు. వెళ్ళు, వెళ్లి నా ఆత్మకధ వ్రాయడం మొదలుపెట్టు, ఊ, త్వరగా.. సగం అర్ధమయ్యీ, అవక సరే మమ్మీ, ఓ గంటలో తీసుకువస్తా అంటూ ఎంచక్కా పోయాడు..

గంట అయ్యీ అవకముందే, చేతులనిండా పేపర్లతో పరిగెత్తుకుంటూ వచ్చి, అమ్మా, ఇదిగో చూడు, ఎలా ఉందో చెప్పు అని చదవడానికి ఇచ్చాడు.

***
ఆడవాళ్ళకి సాధికారత కావాలి, అందుకే మా అమ్మ అధ్యక్షురాలిగా ఉంది. యువత రాజకీయాల్లోకి రావాలి, అందుకే నన్ను ఉపాధ్యక్షుడిని చేసింది. వ్యవస్థను ఓపెన్ చేయాలి, అందుకే కేంద్రంలో ఉన్నప్పుడు వ్యవహారాలన్నీ ఓపెన్గా అమ్మే చూసుకునేది. సాధికారత, యువత, వ్యవస్థ అనుసంధానం ఇవన్నీ అమ్మ చేతి చలవే.
***

రెండు, మూడు సార్లు చదివినా అర్ధమవకపోవడంతో, ఇలాక్కాదు బాబూ, సగటు మనిషికి అర్ధమయ్యేలా ఉండాలి.
వెళ్ళు, వెళ్లి మన వాళ్ళందరినీ పిలుచుకు రా, అర్జెంట్ గా, మనం పుస్తకం వ్రాయాల్సిందే అని ఆర్డర్ చేసింది.

// సమావేశం మొదలయ్యింది.. వందిమాగధులందరూ వేంచేశారు. సోనియా గొంతు సవరించుకుని,  సంగతేంటంటే, అందరికీ నేను త్యాగమయిగా తెలుసు కానీ, ఆ త్యాగపు లోతులు, ఎత్తులు, అగాధాలు ఎవరికీ తెలియదు. అందుకే వివరంగా పుస్తకం వ్రాద్దామనుకుంటున్నా. మీలో ఎవరు ఆ పనిలో నాకు సహాయం చేయగలరు అని చుట్టూ చూసింది.

అప్పటికే సినిమా కధా చర్చల్లో పీకల్లోతు మునిగి ఉన్న చిరంజీవి తన ప్రతాపం చూపించే సమయం వచ్చిందని, మేడమ్ నేను, నేను . నేను వ్రాస్తాను కదా, నాకివ్వండి వివరాలు అన్నాడు. సరే ఏ పుట్టలో ఏ పాముందో అనుకుంటూ సర్లెమ్మంది. వారంలో చిత్తుప్రతి తయారు చేసి అమ్మగారికిచ్చాడు.

***
మా సోనియమ్మ, ఆవు అంత సున్నితమైంది. ఆవు ఎలా అందరికీ సేవ చేస్తుందో, మా సోనియమ్మ కూడా ప్రజలందరికీ సేవ చేస్తుంది. ఆవు గడ్డి మేయును, సోనియమ్మ, రొట్టెలు తినును. ఆవుని అందరూ పూజిస్తారు, అలానే మా సోనియమ్మనీ, కాంగ్రెస్లో అందరూ పూజిస్తారు. 
***

ఇలా సాగుతున్న ఆవు వ్యాసం చదవలేక, చెడామడా తిట్టి అక్కడనుండి పంపించేసింది. ఛఛ! ఇలాక్కాదు మనమంటే కుశాలయ్యే మనిషి కావాలి అనుకుంటూ, హైదరాబాద్ కి కాల్ చేసింది. విషయం వివరించింది. నేను చూస్కుంటా, మీరేం ఫికర్ కాకండి అని వచ్చింది సమాధానం. హమ్మయ్య, ఈసారి వర్కవుట్ అవుతుంది అనుకుంటూ సోనియా నిట్టూర్చింది.

పదిరోజులకో పార్సిల్ వచ్చింది. ఆత్రుతగా, విప్పింది.

***
సోనియమ్మ దుర్గమ్మ. నకరాలు చేస్తే, తోలు తీస్తుంది. వేషాలేస్తే, వాయిస్తుంది. తొర్రిమొర్రి కూతలు కూస్తే, కాళ్ళు విరగ్గొడుతుంది. మా యమ్మ సోనియమ్మ మంచోళ్ళకి మంచిది, చెడ్డోళ్ళకి చెడ్డది. లొల్లి చేయకు బిడ్డా!
***

చదువుతుంటే చెమటలు పట్టేసాయి. గ్లాసు మంచినీళ్ళు గడగడా తాగేసింది. అమ్మో, అమ్మో! నాలో ఇంత వయలెన్స్ ఉందా! అందరూ మంచిది, సున్నితురాలు అంటే కామోసు అనుకున్నా, ఇలాక్కూడా ప్రచారం జరుగుతోందన్నమాట. బాబోయ్ ఇది కానీ బయట పడిందంటే, ఇమేజ్ మొత్తం డ్యామేజే! రెండో కంటికి తెలియకుండా దాచేసింది దాన్ని.

ఈ అనుభవాలన్నిటి తరువాత, సోనియాకి ఇక నేను పుస్తకం వ్రాయలేనేమో అని బెంగ పట్టుకుంది. బాధతో మంచం పట్టింది. అన్నం సహించక లంఖణం చేసింది. వీధిలో పుస్తకాల మోత మోగిపోతోంటే, నేనేం చేసేదిరా భగవంతుడా అనుకుంటున్న సమయంలో మన్మోహనుడు పలకరింపుకి వచ్చాడు. ఉత్తినే కాకుండా, మాంచి సలహాతో వచ్చాడు.

-----
మూడు నెలలకి "సోనియా కి కహానీ" మార్కెట్లోకి వచ్చింది. రావడం ఆలస్యం కాపీలన్నీ అమ్ముడుపోయాయి.
పుస్తకంలో విశేషాలకి మోడీ మౌన మూర్తయ్యాడు. అద్వానీ అవాక్కయ్యాడు. కేజ్రీవాల్ too క్రేజీ అనుకున్నాడు. బాబు బుక్కయిపోయాననుకున్నడు. విపక్షాల నోళ్ళన్నీ మోతపడిపోయాయి. ఎక్కడ చూసినా, ఈ పుస్తకం గురించే చర్చ.

రాంగోపాల్ వర్మ, శ్రీదేవిని నాయికగా పెట్టి, పుస్తకాన్ని సినిమాగా తీస్తున్నా అని ప్రకటించాడు.

అక్కడితో ఆగక, ఈ సంవత్సరం బుకర్ ప్రైజ్ కి మన దేశం తరపున నామినేట్ అయ్యింది. అవడమే కాదు, అవార్డ్ కూడా వచ్చింది.


ఆ శుభ సందర్భంలో, దగ్గర వాళ్ళందరినీ పిలిచి పార్టీ ఏర్పాటు చేసింది సోనియా. స్వాగతోపన్యాసం చేస్తూ, ఇంతటి ఘన విజయానికి కారణం మన్మోహనుడి సలహానే! మీ అందరి ప్రశ్న ఒక్కటే కదా, ఇంత బాగా పుస్తకం వ్రాసిందెవరనే కదా!? ఇంకెవరు మన సుబ్రమణ్య స్వామి !! అవును, ఆయన తప్ప నా జీవిత చరిత్ర అంత బాగా తెలిసిన వ్యక్తి ఆయనే. మణీ, వేదిక మీదకు రండి అంటూ సాదరంగా ఆహ్వానించింది.

ఇంకెక్కడ మణి, రాజీవ్ జీవిత చరిత్ర పుస్తకం రిలీజింగ్లో ఉన్నాడు అన్నారెవరో! 

Guhantara - The Cave Resort

సంవత్సరాంతమవుతోంది కొద్ది రోజుల్లో.. పని చేసినా, చేయకపోయినా రోజూ ఆఫీసుకి వచ్చి కళ్ళు కాయలు కాసేలా కంప్యూటర్ని చూసినందుకు, డొక్కు కాఫీ మెషీన్లో కాఫీని, ఆముదంలా కాకుండా ఆనందంగా తాగినందుకు, మా డామేజర్ వేసే సుత్తి జోకులను ముఖ స్తుతి కోసం విన్నందుకు, ఇంకా వగైరా వగైరాలకు మా వాళ్ళందరూ ఔటింగ్‌కి వెళ్ళాల్సిందే అని పట్టుబట్టారు. ఆటవిడుపు కోసమో, పాటవిడుపు కోసమో మా పైవాళ్ళు కూడా సరేనన్నారు. ఎక్కడకి వెళ్ళాలి అనేదాని మీద గత నెల రోజులుగా తీవ్రంగా చర్చలు జరిగాయి. అటన్నారు, ఇటన్నారు, వేరే టీం వాళ్ళతో డిస్కషన్స్ చేశారు. చివరికి చిక్మగళూరు అని దాదాపు నిర్ణయం అయిపోబోయే తరుణంలో మా HR అనుకున్నట్లుగానే కాలడ్డం పెట్టి మీ అందరికీ గ్రూప్ లెవెల్లో ఒక గిఫ్ట్ ఇస్తున్నాము, కాబట్టి రెండు రోజుల ట్రిప్ అంటే మీరందరూ సొంత ఖర్చులతో వెళ్లి రావాలి అని పుల్ల వేసేసారు. చేసేదేముంది, మళ్ళీ మొదటికొచ్చింది వెతుకులాట -- ఈసారి ఒక్కరోజు విహారం -- రిసార్ట్‌లని, థీం పార్క్‌లని ఉన్నవన్నీ గాలించారు. నచ్చినవాటిల్లో కొన్నేమో ఆల్రెడీ వెళ్ళినవైతే, మరికొన్ని మరీ ఖర్చెక్కువ. చివరాఖరికి బెంగళూరు చివర్లో ఉన్న ఒక రిసార్ట్ మాకు సరిపోతుందని అది బుక్ చేసారు.

ఈ ప్రయత్నాలు మొదలైనప్పుడు అందరూ ఉత్సాహంగానే మేమొస్తామంటే మేమొస్తామన్నారు. తేదీ దగ్గర పడే కొద్దీ, రకరకాల కారణాలు, పలాయనాలు. ఏదైతేనేం 20మంది లెక్క తేలారు. ఈ ట్రాఫిక్ లో అక్కడకి చేరుకునేసరికి సాయంకాలమవుతుంది అని, తెలతెలవారుతుండగానే అంటే 7 ఇంటికల్లా బయలుదేరాలి అని ప్రోగ్రాం వేసేసారు. అనుకున్న రోజు రానే వచ్చింది. ఒక్కొక్కరూ వస్తున్నారు, చివరికి 7:30కి ఆఫీసు నుండి బస్ బయలుదేరింది. కొంతమంది దార్లో ఎక్కుతామన్నారు. లెన్స్‌లు సరి చేసుకుంటూ, పేపర్లు నమిలేస్తూ, కామెంట్లు కురిపిస్తూ అందరూ ఉత్సాహం గానే ఉన్నారు! ఇంతలో మా కో-ఆర్డినేటర్లు లేచి సరే ఇప్పుడు మనం కొన్ని ఆటలు ఆడదామని మొదలుపెట్టారు. క్రొత్తవేమీ కాదు, ఎప్పుడూ ఆడేవే. మధ్య మధ్యలో పాటలు, డ్యాన్స్‌లు.. అలా చివరికి రెండు గంటల ప్రయాణం తరువాత ఆ రిసార్ట్‌కి చేరుకున్నాము.

ఇంతకీ రిసార్ట్ పేరేంటంటే: గుహాంతర [అండర్ గ్రౌండ్ రిసార్ట్], బెంగళూరుకి 45కిమి దూరంలో ఉంది. వీళ్ళ దగ్గర చాలా ప్యాకేజీలు ఉన్నాయి. మేము బ్రేక్ ఫాస్ట్ - టీ వరకు ఉండేది తీసుకున్నాం. ఊరికి చాలా దూరం ఉండడం వల్లనేమో శబ్ద కాలుష్యం, పరిసరాల కాలుష్యం వంటివి లేకుండా ప్రశాంతంగా ఉంది. మేము దిగేసరికి అప్పటికే అక్కడ చాలా కార్లు అవీ ఉన్నాయి - Mid of the week లో కూడా ఇంత రష్ ఉందే అనుకుంటూ లోపలికి అడుగు పెట్టాం. బాంబూ కర్రలతో, గుహ లాంటి ఆకారాలతో స్వాగతం పలికారు.

గుహలాంటి దానిలో నడుస్తూ వెళ్ళగా

గుహేశ్వర స్వామి,

కొంచెం ముందు పెద్ద హాల్, ప్రక్కనే చిన్న జలపాతం [కృత్రిమమైనదే లెండి], భలే ఉందే అనిపించింది.

అప్పటికే నకనకలాడుతున్నారేమో మావాళ్ళందరూ టిఫిన్ల మీద పడ్డారు. నేను కాసిని ఫోటోలు తీసుకున్నా ఆ లోపల. ఏ మాటకామాటే టిఫిన్లు బావున్నాయి. ఆత్మారాముడు సంతృప్తి పడ్డాక, అక్కడ ఉన్న మేనేజర్ వాళ్ళ ఫెసిలిటీల గురించి చెప్పారు.

అందరం పొలోమంటూ Outdoor Activities కి వెళ్లాం. Horse Riding, Rock Climbing, Archery, Zorbing Ball, Quad Bike ఉన్నాయి. అందరూ ఎవరికీ నచ్చినవి వాళ్ళు టోకెన్స్ తీసుకున్నారు. నేను ఎప్పుడూ గుఱ్ఱం ఎక్కలేదు అందుకని Horse Riding తీసుకున్నా. ఇదిగో ఈ గుఱ్ఱమే!

అదిగదిగో ఆ గ్రౌండ్ ఉంది కదా, దాని చుట్టూరా ఒక రౌండ్ అట..

అంతేనా అనిపించింది, సరే మొదటి వాళ్ళు ఎక్కారు. మాంచి హుషారుగా ఉందేమో ఒక్కపెట్టున దౌడు తీసింది.. దాని మీద ఉన్నతను, ఆపండ్రా బాబూ అంటూ అరవడం మొదలు పెట్టాడు. పాపం ట్రైనర్లు వచ్చి దాన్ని నిలువరించారు. ఆ తరువాత నేనే, అప్పటికే జరిగింది చూసి భయం మొదలైంది. బాబోయ్ అనుకుంటూ ఎక్కా. పాపం నన్ను మాత్రం ఇబ్బంది పెట్టలేదు. కాస్త నెమ్మదిగానే తీసుకు వెళ్ళింది.. అయినా, దాని మామూలు నడక మనకి పరుగుతో సమానం. ఎలా అయితేనే, పడకుండా తిరిగొచ్చా :)

కొందరు Rock Climbing కి వెళ్ళారు. మరికొందరు Quad Bike. Horse Ride అయిపోయిన తరువాత నేను Zorbing ball కి వెళ్ళా.

ఆ పెద్ద బెలూన్లో మనల్ని కూర్చోబెట్టి దొర్లించుకుంటూ తీసుకువెళతారు. లోపల బెల్ట్ తో కట్టేస్తారు. ఇది కూడా బావుంది. పాపం మా వాళ్ళు కొందరికి కళ్ళు తిరిగాయి. ఇక ఆ తరువాత షటిల్/వాలీబాల్/టి.టి ఎవరికీ నచ్చిన ఆటల్లో వాళ్ళు మునిగిపోయారు. కాసేపటికి భోజనానికి పిలుపొచ్చింది. ఫుడ్ ఫర్లేదు, పెద్ద గొప్పగా లేకపోయినా, చెత్తగా లేదు. తరువాత కొందరు swimming కి, మరికొందరు అలా అరుగుల మీద కూర్చుని రిలాక్స్ అయ్యారు.

ఆ తరువాత అంశం Rain Dance. మా వాళ్ళందరూ బానే డ్యాన్స్ చేశారు. నేను, మరికొంత మంది వాళ్ళని ఎంకరేజ్ చేసాం :) అక్కడికి గంట నాలుగు కొట్టింది. PaintBall ఆడే సమయం. ఇది ఒక పెద్ద ప్రహసనం. వాళ్ళ గన్స్ కొన్ని సరిగ్గా పని చేయలేదు, అదీ కాక, అక్కడ చాటు చేసుకుని శత్రు శిబిరం మీద పోరాడడానికి సరైన వసతి లేదు. రూల్స్ కూడా సరిగ్గా లేవు. ఒకే బంకర్లో ఉన్నా కూడా దాడి చేయచ్చు.. ఏమో ఈసారి PaintBall అంత ఎంజాయ్ చేయలేదు.

అసలే పరిగెత్తి పరిగెత్తి అలసిపోయాం కదా, తేనీటి విందుకి ఆహ్వానమొచ్చింది. ఫ్రెష్ అయ్యి, ఆ టీ నీళ్ళు, బజ్జీల్లాంటివి తినడం మొదలు పెట్టాం. ఆ రోజు మాతో పాటు IBM వాళ్ళ టీం కూడా వచ్చింది. అప్పుడే వాళ్ళ Cultural Programs మొదలయ్యాయి. కాసేపు అవి చూసుకుని ఇక తిరుగు ప్రయాణమయ్యాం.

రిసార్ట్ గురించిన మరిన్ని వివరాలు ఇక్కడ. Cave Resort అంటే నిజంగానే గుహల్లో ఉంటుందేమో అనుకున్నా కానీ అంతా artificial.. అయినా, ఫర్లేదు ambiance అదీ బావుంది. నా వరకూ అయితే, Worth For the Money అనిపించింది [3/5].

బెంగళూరు పుస్తక ప్రదర్శన - 2011

ఎప్పటిలానే మేఘావృతమైన ఆకాశం, పని చేయని మెటల్ డిటెక్టర్ల నడుమ పుస్తకాల సంత లోకి అడుగుపెట్టా.. ఈ సారి బయట పెద్ద పెద్ద హోర్డింగ్ లు అవీ ఎక్కువగానే పెట్టారు, ఆదివారం కదా కోలాహలంగానే ఉంది..
మొన్న కొసరు పుస్తక ప్రదర్శనకి వెళ్లి బొప్పి కట్టించుకున్నా, ఇది కూడా ఆ బాపతు కాదు కదా, అనుకుంటూ దండయాత్ర మొదలుపెట్టా.

మొదట్లోనే సాహిత్య అకాడమీ వాళ్ళ షాపు కనిపించింది -- అక్కడ అన్ని రకాల భాషల పుస్తకాలు కొలువుతీరాయి. of-course సగానికి సగం పైగా: పుస్తకం ఒకటే - భారతీయ భాషల్లో దాని అనువాదం.. తెలుగు పుస్తకాల్లో ఎక్కువ కనిపించినవి: సాహిత్య అకాడమీ అవార్డ్ పొందిన నవల/కధల అనువాదాలు. ఇంకా Ph.D. కోసం వ్రాసిన పరిశోధనా పుస్తకాలు -- ఒకప్పటి పేరు పొందిన రచయితలందరి మీదా పరిశోధనా వ్యాసాలూ ఉన్నాయి. భమిడిపాటి వారి జీవిత చరిత్ర అని ఓ పుస్తకం కనిపించింది -- ఆయన కధలు కొన్ని చదవడం తప్ప, వారి గురించి తెలియదు, దాంతో ఆ పుస్తకం తీసుకున్నా .. ఇంకా, ఒక ఒరియా కధల పుస్తకం. అలా ఆ కవర్ పట్టుకుని, కలియ తిరగడం మొదలుపెట్టా.

ఓ రెండడుగులు వేసానో లేదో, టార్గెట్ వారి స్టాల్ కనిపించింది.. క్షణకాలం ఆనందపడ్డా, వెంటనే కోపమొచ్చేసింది [అబ్బా, ఈ పుస్తకాలు మోసుకుంటూ తిరగడమంటే కష్టం కదా మరి] అయినా, మళ్ళీ వెనక్కి రావడమంటే అయ్యే పని కాదులే అని, లోపలి వెళ్ళా. చిన్న స్టాల్ -- జనాలు ఎక్కువగానే ఉన్నారు.. అడుగుపెట్టీ పెట్టగానే, పోస్టర్ కనిపించింది -- ఒక్కటే కాపీ, మళ్ళీ ఎవరో వచ్చి తీసుకోకుండా, తీసి పెట్టుకున్నా. ఒకవైపంతా పురాణాలు, మరోవైపు వ్యక్తిత్వ వికాసాల పుస్తకాలు, మధ్యలో నవలికలు.. ఒక్కసారి షాపంతా తిరిగా, కానీ కావాల్సినవి ఒక్కటి కూడా కనిపించలేదు.. ఇలాక్కాదు అని, మళ్ళీ స్కానింగ్ మొదలుపెట్టా. చిన్నగా ఒక్కోటి కనిపించాయి. కానీ, ఈ సారి నాకు క్రొత్త కలెక్షన్ ఏమీ కనిపించలేదు.. అన్నీ అవే పుస్తకాలు, ఎంత పాతగా ఉందంటే, పోయినసారి పుస్తకాలన్నింటిని ఎలా అమర్చారో, అదే కూర్పు, అదే ఇది.. కొన్ని పుస్తకాలు మాత్రమే తీసుకున్నా, వారికి సహస్రనామాలు చదివించుకోవాల్సి వచ్చింది!

నా చదివింపులకి వారు కూడా సంతోషించి కర్రల సంచీ ఇచ్చారు, బాగా మోసుకోమ్మా అని! సరి-సరి అనుకుంటూ అక్కడనుండి రెండు అడుగులు వేసానో లేదో విశాలాంధ్రా! అబ్బబ్బ ఇదేమిట్రా బాబూ అనుకుంటూనే లోపలికి వెళ్ళా.. ఎప్పుడూ ఇరుకిరుగ్గా ఉండే స్టాల్, ఈసారి చాలా విశాలంగా ఉంది! ఆహా! ఏమీ ఈ మార్పు అనుకుంటూ కాలుపెట్టా. ఫర్లేదు ఇక్కడ కూడా జనాలు బానే ఉన్నారు. నా పుస్తకాల సంచీ మోసుకుంటూ తిరగడం కుదరని పని కాబట్టి షాపతనికి చెప్పి ప్రక్కన పెట్టా -- ఆ పుస్తకాలు చూసి ఆయనేమో, ఏంటమ్మా, ఇక్కడ మా షాపు ఉండగా, అన్నీ అక్కడే కొనేసారా అనుకుంటూ బాధపడిపోయాడు -- లేదు లెండి, ఇంకా తీసుకోవాల్సినవి ఉన్నాయి అని సర్ది చెప్పి పుస్తకాలని పరికాయించి చూస్తున్నా.. ఇక్కడా దాదాపు అదే తంతు.. ఆయుర్వేద పుస్తకాలు, పురాణాలు సింహభాగం ఆక్రమించాయి, నవలికలు సరే సరి. అలా చూస్తూ చూస్తూ ఉండగా, బాపు గారి కార్టూన్ల ప్రదర్శన సందర్భంగా విడుదల చేసిన పుస్తకం కనిపించింది. ఆ ప్రదర్శనకి వెళ్ళలేకపోయాను కనీసం ఆ కార్టూన్లైనా దాచుకోవాలి అని తీసుకున్నా. అలా ఆ నవలికల్లో కొంచెం ముందుకెళ్ళగానే, పొత్తూరి విజయలక్ష్మి గారి ప్రేమలేఖ కనిపించింది. ఈ నవల గురించి వినడమే తప్ప చదవలేదు. ఇక ఆ వరుసంతా వారి నవలలే -- వరుస పెట్టి అన్నీ తీసుకున్నా. ఆ ప్రక్కనే వంశీ నవలలు కూడా ఉన్నాయి : రవ్వలకొండ తీసుకున్నా. ముఖచిత్రం ఏమో చూసినట్లే ఉంది కానీ, కధ చదివినట్లు అనిపించలేదు, అదీ తీసుకున్నా. అక్కడే లెఫ్ట్ లో పిలకావారు పీఠమేసుకుని కూర్చున్నారు : గృహిణిని చేతిలోకి తీసుకుని కొంచెం ముందుకి వెళ్లాను. అంతా దేవుళ్ళూ, దేవీ భాగవతాలూ. వాల్మీకి రామాయణం, స్కాంద పురాణం తో ముగించి ఆ ప్రక్కకు వచ్చా. తలవని తలంపుగా సాయంకాలమైంది(!) ఈ మధ్యలో ఈ పుస్తకం ప్రింట్లో లేదు అని, అంతకుముందు కొన్ని షాపుల్లో అడిగినా లేదు అన్నారు. అలాంటిది ఇక్కడ! అమ్మో, వేరే వాళ్ళ కళ్ళు పడేలోపు తీసేసి దాచుకున్నా! కొంచెం ప్రక్కనే పాలగుమ్మి వారు ప్రశాంతం గా నించుని ఉన్నారు. వారి సంకలనం: నవలలు తీసుకున్నా. అలా ముందుకు వెళ్ళిపోయా, చూస్తే షాపు మొదట్లో ఉన్నా. మళ్ళీ సెర్చింగ్ మొదలెట్టా. జనాలు పెరుగుతున్నారు. వెతికి చూసుకోలేని సమయము/ఓపిక లేని వారు షాపు వారి సహాయం తీసుకుంటున్నారు.

నెమ్మదిగా చూస్తూ వెళ్తున్నా. అంతలో నా ప్రక్కన ఉన్న పిల్లాడు అమ్మా, నేను ఈ పుస్తకం తీసుకుంటున్నా అని అరిచాడు - సరే తీసుకో అన్నారావిడ. వాడు అక్కడితో ఆగకుండా అమ్మా, నేను చాలా గ్రేట్ కదా -- అందరూ ఇంగ్లీష్ పుస్తకాలు చదువుతారు, నేను మాత్రం తెలుగు పుస్తకాలూ కూడా చదువుతా అని! ఆవిడ నవ్వేసి తన పనిలో పడిపోయారు కానీ, నాకు మాత్రం చాలా అబ్బురంగా అనిపించింది. వేరే రాష్ట్రంలో ఉంటూ, నిండా పదేళ్ళు కూడా లేని పిల్లాడు తనకై తాను, తెలుగు పుస్తకాలు వెతుక్కుని మరీ చదవడం! పిల్లలు పెద్దలని అనుకరిస్తారని -- ఇంట్లో తెలుగు చదివే/మాట్లాడే అలవాటుంటే ఎన్ని తరాలైనా, ఏ ఖండాంతరాలకు వెళ్ళినా తెలుగు మాయమవదు! ఇంకా నచ్చిన విషయం :: దేశనాయకుల గురించి వెతుకుతూ తెలుగు వాళ్ళవి చూడు నాన్నా అని చెప్పడం!

మొత్తానికి ఓ మూడుసార్లు అంతా కలియతిరిగి అవసరమైనవి తీసుకుని బిల్లేయమన్నా ఇక్కడ కూడా సహస్రనామాల కంటే కాస్త ఎక్కువే చదివించుకుని కూడా ఇచ్చిన మరో సంచీ తీసుకుని బయటపడ్డా. ఇక ఆ వరుసలో అన్నీ కన్నడ పుస్తకాలే.. కస్తూరి వాసనలు గుబాళింపేమో, కిటకిటలాడుతున్నాయి. అన్నిటికంటే ఎక్కువమంది -- నిత్యానంద స్వామి స్టాల్ దగ్గర! ఆ ఆశ్రమం వాళ్ళు ప్రత్యేకం గా ఆయన మీద వచ్చిన పుస్తకాలు, మహత్యాలు, పాటలు వగైరా వగైరా అన్నీ పెట్టారు! అసలు కేస్ పెట్టబడి, జైల్లో ఉంది వచ్చిన వ్యక్తీ సంబంధీకులు ఇంత నిబ్బరంగా ఇలా పెట్టడం -- అవునులే, మనది ప్రజాస్వామ్యం కదా! ఇలానే ఉంటాయి అనుకుని ముందుకెళ్ళిపోయా.

ఆ ప్రక్క వరుసలో ఇస్కాన్ వారి స్టాల్ -- అంతా కృష్ణ సంకీర్తనలతో మునిగిపోయి ఉన్నారు. అక్కడ పుస్తకాలు ఏమీ తీసుకోకపోయినా వారు ఇచ్చే చిన్ని కృష్ణుడి ఫోటో తీసుకోవడం ఓ అలవాటు. ఈసారి కూడా తీసుకుని వెళుతుండగా, రామకృష్ణ మఠం వారు -- లోపలికి దూరిపోయి కొన్ని బుల్లి బుల్లి పుస్తకాలు తీసుకున్నా -- వీరి గోవిందనామాల పుస్తకం బావుంటుంది -- కొండెక్కుతున్నప్పుడు చేతిలో పెట్టుకుని చదువుకుంటూ వెళ్ళడానికి చాలా ఈజీగా ఉంటుంది.. ఎవరికైనా ఇవ్వచ్చు అని ఓ అయిదారు తీసుకున్నా. ఇంకా శ్రీ సూక్తం, పురుష సూక్తం తాత్పర్య సహితంగా సరళంగా ఉన్నాయి - అవి కూడా తీసుకున్నా.

వెళుతూ ఉంటే రకరకాల స్టాల్స్: ఈసారి కూడా, తమిళ, మళయాళ, సంస్కృతం, హిందీ అన్నిరకాల పుస్తకాల స్టాల్స్ ప్రదర్శనలో ఉన్నాయి. ఎప్పుడూ స్టాల్స్ ఉండే Sapna Books, DC Books, Just Books, Deccan Herald వారు కనిపించలేదు. e-books గురించి ప్రచారమైతే జరిగింది కానీ, దానికి సంబంధించిన స్టాల్స్ కనిపించలేదు. అలానే, ఆడియో బుక్స్ కూడా ఉన్నాయి అన్నారు కానీ ఎక్కువ చోట్ల కనిపించలేదు.

అవండీ పుస్తకప్రదర్శన విషయాలు, విశేషాలు. అనుకున్న పుస్తకాలన్నీ దొరక్కపోయినా, ముందు కొన్న పుస్తకాలను మోసుకుంటూ తిరగడం ఇబ్బందిగా అనిపించినా, పుస్తక ప్రదర్శన బావుంది.

శ్రీరామరాజ్యం

ఎప్పుడూ ఎక్కడకు రమ్మన్నా, ఆ ఏం వస్తాలే, నా వల్ల కాదులే అంటూ మాట దాటేసే బామ్మ, మొన్న ప్రొద్దున్నే, నన్ను సినిమాకి వెడతావుటే అని అడిగింది.. ఏంటా అని ఆశ్చర్యపోయా -- ఆ సినిమా శ్రీరామరాజ్యం! నిజానికి నాకు పాటలు విన్నప్పుడు, పోస్టర్లు చూసినప్పుడు కూడా అంత నచ్చలేదు -- కేవలం బాపు-రమణ గారి కోసం వెళ్ళాలి, అది కూడా కొద్ది రోజులు ఆగి, బావుంది అని టాక్ వచ్చిన తరువాత మాత్రమే అని నిశ్చయించుకున్నా.. కానీ బామ్మ అడిగేసరికి, తనకోసం శనివారం ఆటకు టిక్కెట్లు బుక్ చేశా.. బామ్మ ఏమో ఇన్ని రోజుల తరువాత థియేటర్ లో సినిమా, అదీ శ్రీరాముడి సినిమా కొంచెం anxiety తో ఉంది -- నాకేమో, నిరాశగా తిరిగి వస్తామేమో అని ఓ ప్రక్క అనుమానం.. మామూలుగా క్రొత్త సినిమాలు మొదటి వారంలో చూడాలి అంటే, ఆ ఫోరంలో నేల టిక్కెట్టే గతి, అలాంటిది నాకు పైన దొరికింది, అసలు జనాలు ఉంటారా అని ఇంకో ప్రక్క.. సర్లే, చూడబోతూ శంకలెందుకు అని ఆలోచనలు కట్టిబెట్టి బయలుదేరా..

వెళ్లేసరికి హాలు నిండింది! ఫ్యామిలీలు - పిల్లలు అంతానూ.. సినిమా మొదలైంది.. అబ్బ! ఆ సెట్టింగ్స్, అవి ఎంత బావున్నాయో.. జగదానందకారక పాట విడిగా విన్నప్పుడు బావుంది - సినిమాలో అంతకంటే బావుంది.. దానితో నా అనుమానాలన్నీ పోయి ప్రశాంతంగా చూడడం మొదలుపెట్టా.. శ్రీరామరాజ్యం - కధ అంత లవకుశ సినిమా కధే. బాలకృష్ణ నటన బావున్నా కొంచెం agedగా అనిపించాడు.. మేకప్ అయినా తగ్గించి ఉండాల్సింది, లేదంటే క్లోజప్-షాట్స్ తగ్గించి ఉండాల్సింది. నయనతార -- చాలా sensible గా చేసింది.. తన ఆహార్యం, అలంకరణ అన్నీ తగినట్లుగా ఉన్నాయి. లవకుశలుగా వేసిన పిల్లలు భలే హుషారుగా నటించారు. సినిమాలో మిగతా పాత్రధారులు కూడా వారికి తగినట్లు చేశారు. అక్కినేని గారు గురించి చెప్పుకోవాలి.. వాల్మీకిగా సరిగ్గా సరిపోయారు.. ఈ వయసులో కూడా డైలాగులు చెప్పడంలో కానీ, నటనలో కానీ ఎక్కడా తడబాటు లేదు..

సినిమాలో నచ్చినవి:
1. సెట్టింగ్స్ - విశాలమైన రాజమందిరాలు
2. పాత్రధారుల ఆహార్యం, నటన [శ్రుతి మించని]
3. గ్రాఫిక్స్ - ఎక్కడా కృత్రిమంగా లేకుండా చూపించడం [ అడవిలో ఉన్న సన్నివేశాలలో చాలా వరకూ గ్రాఫిక్సే - అయినా ఎక్కడా అసహజం గా అనిపించలేదు]
4. పాటలు - విన్నప్పుడు ఎక్కువ నచ్చలేదు కానీ, సినిమాలో ఇమిడిపోయాయి, [దానికి కారణం -- బాపు గారి చిత్రీకరణ కావచ్చు -- ఆ సౌందర్యం చూస్తూ, పాటల తప్పొప్పులు పెద్దగా పట్టించుకోము]
బ్యాక్ గ్రౌండ్ మ్యూజిక్ కూడా సందర్భానికి తగ్గట్లు ఉంది..
5. ఓవరాల్ గా సినిమా అంతా :)

బాపు-రమణల గారి గురించి ప్రత్యేకంగా చెప్పనవసరం లేదు.. They are the people who made the film as visual retreat.

డైలాగులు అన్నిచోట్ల శ్రద్ధగా వ్రాసినా, కొన్ని చోట్ల పట్టించుకోలేదనుకుంటా.. సీతమ్మ వారిని అడవిలో వదిలేసి లక్ష్మణుడు వెళ్ళిపోగానే, అదంతా చూస్తున్న ఆంజనేయ స్వామి అటుగా వెళ్తున్న వాల్మీకిని ఇటు వైపు పిలవడానికి :: ఋషి గారూ, ఋషి గారూ అంటూ పిలుస్తాడు.. అలానే, సీతమ్మ వారిని ఆశ్రమానికి తీసుకువెళ్ళి పరిచయం చేస్తున్నప్పుడు, వాల్మీకి -- ఈమె భర్త ఏదో కార్య నిమిత్తం - దూరదేశం వెళ్ళారు అని చెబుతాడు.. ఇవేవీ పెద్ద విషయాలు కాదు కానీ, తరచి చూసుకుని ఉంటే బావుండేది..

కనీసం చిట్టి చిట్టి పద్యాలు ఉంటాయేమో అనుకున్నా -- కానీ ఎక్కడా లేవు.. లవకుశ సినిమా గుర్తొస్తూనే ఉంటుంది.. [నిజానికి నేను ఆ సినిమా ఒకటి-రెండు సార్లు తప్ప ఎక్కువ చూడలేదు, అది ఎప్పుడో ఈ మధ్య కాలం లో కాదు, అయినా అన్నీ సందర్భాలలో పాత పాటలు గుర్తొస్తూ ఉంటాయి].. సీత కి రాముడు మీద అనుమానం వచ్చి, ఆయన్ని చూడడానికి వెళ్ళినప్పుడు కనీసం వాల్మీకి ఒక పద్యం చెబుతారనుకున్నా కానీ లేదు.. బామ్మకి కూడా అక్కడ "సందేహింపకుమమ్మా రఘురామ ప్రేమని" లాంటి పాట ఉంటే బావుండేది అనిపించింది..

ఏదేమైనా, "ఆలపించినా - ఆలకించినా -- ఆనందమొలికించే గాధ" రామాయణం.. అందరూ ఈ సినిమా థియేటర్లో చూసి వారి ప్రయత్నాన్ని ప్రోత్సహింప ప్రార్ధన..